Wątek: Tankowanie w powietrzu - Pytania,ciekawostki

[Kusch]

Myśle,że wiele osób interesuje to zagadnienie,więc pytajmy i dzielmy się wiedzą na ten temat.

Na początek zapytam o samą procedurę podejścia do tankowca.
Czy podczas podejścia do tankowca i połączenia się z koszem (system z przewodem giętkim) pilot wspomaga się jakimiś systemami automatycznej stabilizacji lotu? Pytam dlatego gdyż własnie wyczytałem,że;
Mig-29S (wersja Malezyjska) otrzymał specjalny radiotechniczny  system bliskiej nawigacji w celu ułatwienia spotkania z zbiornikowcem,Wprowadzono także dodatkowy zakres w systemie automatycznego sterowania stabilizujący parametry lotu podczas pobierania paliwa.
Następna sprawa;
Czy po wstrzeleniu się w stożek pilot musi cały czas utrzymywać prędkość tankowca lub niewielką prędkość zbliżania,czy może w przypadku oddalania się samolotów przewód z paliwem rozwija się umożliwiając tankowanie nawet w takiej sytuacji? Oczywiście przy niewielkich różnicach prędkości.

Na koniec ciekawostka,filmik przedstawiający tankowanie Mirage F1 nad Dżibutti.Plik waży 57mb;

Polecam!

[John Cool]

Zanim sobie na dobre podyskutujemy o różnorakich technikach tankowania w powietrzu, dorzucę drobną ciekawostkę. Ktoś pamięta może katastrofę powietrzną nad miejscowością Palomares w Hispanii? 17 stycznia 1966 roku doszło tam do zderzenia bombowca B-52 ze Strategic Air Command ze KC-135 podczas wykonywania procedury tankowania paliwa w locie. Obydwie maszyny poszły w cholerę. Smaczku tej sprawie dodawał fakt że na pokładzie bombowca była broń "grzybotwórcza", a usuwanie szkód zajęło wiele miesięcy i kosztowało całkiem sporo gotówki. Podobno trzeba było oczyszczac glebę ze środków promieniotwórczych.



Trochę więcej szczegółów poniżej:

http://airforcemedicine.afms.mil/latestnews/palomares.htm

[piotrek z.]

Dorzucę dwa filmiki dotyczące tankowania w powietrzu:
1) Tankowanie w nocy przez AC-130
http://rapidshare.de/files/5567559/AC-130_Night_Refueling.avi.html

2) Niezbyt udane tankowanie CH-53
http://www.gigashare.com/files/embed/526916943.html

[Pogo]

Hmm z tą stała prędkością to chyba jest różnie. Bo zależy do czego się podpinasz to znaczy do jakiego typu samolotu.Jedne tankowce mają stabilny podajnik paliwa no i wtedy prędkość musi być utrzymana taka sama. Inne zaś wypuszczają coś podobnego do węża z koszykiem .No i gdy się podepniesz to różnica prędkości może sie trochę wahać. Tak mi się przynajmniej wydaje  

[Sundowner]

W trakcie tankowania w powietrzu:
http://flygplan.info/images/SAAB_gripen2_hi.jpg
Czy mi się wydaje czy takie rozwiązanie jest wyjątkowo niefartowne? Bo tak to wygląda jakby sąda paliwowa za kabiną (z tyłu pilota) była. A przecież w przypadku tankowania przewodem elastycznym z reguły znajduje się z przodu/po boku - przed kabiną.

Tak jest to niekorzystne i to bardzo, niestety (dla Czechów i Węgrów  ) JAS-39C/D został przystosowany do tankowania w powietrzu niejako na siłę, wersje A/B nie miały takiej możliwości, a przeprojektowanie układu paliwowego by umieścić sondę w sensownym miejscu w tak małym samolociku jak Gripen, byłoby zbyt kosztowne, wiec upchnięto tam gdzie sie dało .

Szwedzi nie wymagają od swoich maszyn by mogły tankować w powietrzu ze względu na przyjętą taktykę działania wyłącznie nad własnym terytorium.

[lancer]

Tak jest to niekorzystne i to bardzo, niestety (dla Czechów i Węgrów  ) JAS-39C/D został przystosowany do tankowania w powietrzu niejako na siłę, wersje A/B nie miały takiej możliwości, a przeprojektowanie układu paliwowego by umieścić sondę w sensownym miejscu w tak małym samolociku jak Gripen, byłoby zbyt kosztowne, wiec upchnięto tam gdzie sie dało .

Nie jestem fanem Gryfa, ale wyczuwam wyjatkowa zlosliwosc w tej wypowiedzi.
Sonda zostala umieszczona we wnece nad wlotem powietrza. Jest to uklad teleskopowy. Sonda sklada sie i chowa do komory. Podobny uklad maja Harriery. Tam tez glowica znajduje sie obok kabiny (w zasadzie za). Jeno tam sonda uklada sie wzdluz wlotu, a nie chowa.
Poza tym nie wiem co tym az tak bardzo niekozystnego? Ze glowke pilot musi obracac?
Typ odbiornika napewno bardziej rozpowszechniony po swiecie niz schemat tankowania sztywnym przewodem.
A uklad taki nie jest az tak niezwykly i kilkukrotnie znajdowal sie w innych miejscach niz przed kabina.

[Jascha]

Poza tym nie wiem co w tym aż tak bardzo niekorzystnego? Że główke pilot musi obracać?

Sam sobie odpowiedziałeś na swoje pytanie. ("wyjątkową złośliwość" wyczuwam tu zresztą ).

[lancer]

Typ odbiornika napewno bardziej rozpowszechniony po swiecie niz schemat tankowania sztywnym przewodem.

... w naszych F16... (zapomnialem dodac)

[Sundowner]

Tak przewód giętki i sztywny mają swoje zalety i wady, jednakże umieszczenie sondy za głową pilota jest niekorzystne z tego powodu, że pilot musi wybierać, albo będzie patrzył na tankowiec, albo na kosz - co może doprowadzić do niebezpiecznej sytuacji. Przedstawiony przez ciebie przykład współczesnych Harrierów (zdjęcie) jest dosyć szczególny, zwarzywszy, że jego system tankowania jest już od dosyć dawna komentowany, a sonda w leciwym AV-8A była znacznie dłuższa i wychodziła znacznie do przodu (zdjęcie), Ogrom innych maszyn jak np:
A-4 (zdjęcie), A-6 (zdjęcie), A-7 (zdjęcie), F/A-18 (zdjęcie), F-101 (zdjecie), F-104 (zdjęcie), F-14 (zdjęcie), C-130 (zdjęcie), czy Tornado (zdjęcie)
miały sondę przed kabiną pilota, do tej pory Harrier drugiej generacji razem ze zmodyfikowanym izraelskim Phantomem F-4E 2000 (zdjęcie) i starym F-100 (zdjęcie) były ewenementami, no, ale teraz szwedzko-brytyjska maszyna dzieli z nimi pozycję.

[Sundowner]

Typ odbiornika napewno bardziej rozpowszechniony po swiecie niz schemat tankowania sztywnym przewodem.

- USA
- Japonia
- Arabia Saudyjska
- Izrael
- Belgia
- Dania
- Egipt
- Grecja
- Południowa Korea
- Holandia
- Norwegia
- Pakistan
- Turcja
- Singapur
- Wenezuela
- Tajwan
- Bahrain
- Tajlandia
- Chile
- Indonezja
- Włochy
- Jordania
- Oman
- Niemcy
- Iran
- Szwecja
- Argentyna
- Bangladesz
- Botswana
- Czad
- Jordania
- Malezja
- Meksyk
- Rumunia
- Południowa Afryka
- Sri Lanka
- Urugwaj
no i niedługo Polska - to są kraje, które używają samolotów przystsowanych do tankowania sztywnym przewodem.

- Rosja
- USA
- Białoruś
- Indie
- Francja
- Hiszpania
- Izrael
- Iran
- Peru
- Abu Dhabi
- Egipt
- Kanada
- Australia
- Austria
- Szwajcaria
- Szwecja
- Niemcy
- Wielka Brytania
- Arabia Saudyjska
- Oman
- Włochy
- Korea Północna
- Ukraina
- Wietnam
- Chiny
- Kazachstan
- Finlandia
- Argentyna
- Brazylia
- Jordania
- Kuwejt
- Malezja
- Nowa Zelandia
- Nigeria
- Południowa Afryka
- Syria
- Zimbabwe
No i niedługo Węgry i Czechy - kraje przystosowane do giętkiego przewodu.

38 kontra 39, nie powiedziałbym, że to znaczna przewaga

[edit]
Rany ale ta lista leci

[lancer]

No dobra. Po czesci mnie przekonales

Choc akurat agrument w koniecznoscia obserwacji zbiornikowca/sondy do mnie srednio trafia. Pilot poczatkowo obserwuje sonde starajac sie trafic wen calym samolotem na oko. Dopiero na wysokosci kabiny zaczyna zerkac na sonde. Trzeba by bylo tez wiedziec jak wyglada tryb pracy HUDa w czasie tankowania bo napewno jakas pomoc jest.

Lista ladna... Akurat chodzilo mi o to, ze zbiornikowcow przystosowanych do systemu gietkiego jest najwiecej (chodzi o rozpowszechnienie po roznych silach powietrznych). W swiat poszedl tylko dlatego ze USAF tego systemu uzywa. Wszelkie inne sily powietrzne uzywaja systemu miekkiego.

Na sztywno tankuja:
KC135
KC10
KC767
A330 MRTT (dla Australii)

Na miekko:
A330
A310
B707 SAAF
Hercules
L-1011
Il-78
+kilka typow zasobnikow pozwalajacych przerobic na zbiornikowce kilka roznych innych samolotow i tak dostajemy np. male, ponadzwiekowe zbiornikowce pokroju Su-33 czy tez SuperHornet.

W naszych warunkach chyba lepszym wyborem jest system z koszem do ktorego prosciej i taniej dostosowac inne maszyny (jako tankowiec).

[Sundowner]

Czy lepszy... wiesz, nasze F-16 będą mogły zabierać na raz naprawdę sporo paliwa (zbiorniki wewnętrzne + 450 galonów w konforemnych + 2x600 galonów pod skrzydłami + 300 pod brzuchem) więc z giętkiego trochę by trwało żeby przetoczyć całe paliwo w trakcie realnej misji np przebazowania. Jednakże niewątpliwą zaletą systemu miękkiego są koszty szkoleń, wykorzystując ten sam samolot z "budy pack" można szkolić wielu pilotów jednocześnie, przy relatywnie niskich kosztach misji.

Faktem jednak jest, że nam, podobnie jak i Belgom, Norwegom, Duńczykom itp. itd. "wisi" jaki system tankowania będzie, bo nie potrzebujemy żadnego, F-16 będzie miał ogromny zasięg, spokojnie powinien być w stanie wykonać misję uderzeniową w każdym punkcie terytorium naszych sąsiadów bez potrzeby uzupełniania paliwa w locie. Możliwość tankowania będziemy mogli wykorzystać dopiero w razie misji w ramach koalicji, tak w misjach bojowych jak i w czasie przebazowania.

[John Cool]

Trzeba by bylo tez wiedziec jak wyglada tryb pracy HUDa w czasie tankowania bo napewno jakas pomoc jest.

Jeśli nieśmiało mogę się wtrącić do dyskusji, to pozwolę sobie przypuszczać że prawie na pewno właściwie każdy współczesny samolot bojowy jest podprowadzany najpierw drogą radiotechniczną do tankowca (który niekiedy ma w tym celu swego rodzaju pokładowy marker), odpowiedni tryb na wyświetlaczu przeziernym też czasami jest (zwykle właśnie w ramach trybu nawigacyjnego). Obecnie automatyka dość precyzyjnie potrafi wyprowadzić samolot pod odpowiedni kosz (niekiedy jest ich więcej), no a faza stricte końcowa należy do pilota, możliwe że czasami chyba też wspomaganego przez wskazania HUDa.

[Sundowner]

Obawiam sie, że to nie takie proste jak by sie niektórym mogło wydawać, przejrzałem właśnie Manual do F/A-18E/F, czyli samolotu, który z natury powinien mieć najwięcej ułatwień. Nie znalazłem nic, o jakichkolwiek pomocach wyświetlających sie na HUD w trakcie podchodzenia do tankowania, oprócz światełka na zasobniku przetaczającym paliwo - bursztynowym, gdy zasobnik jest gotowy i zielonym gdy paliwo jest przetaczane. Cała procedura podejścia do kosza jest wykonywana ręcznie z wykorzystaniem obserwacji wzrokowej pilota, nie ma żadnych dodatkowych systemów ułatwiających tą procedurę. W manualu tym jest również opisana procedura służenia jako tankowiec i tam również nie ma nic o możliwości włączania jakiegokolwiek transpondera, czy czegokolwiek podobnego.

[John Cool]

To ciekawostka. Zawsze przypuszczałem że na większości latających cystern (mam na myśli te duże, dedykowane, a nie samolot z zasobnikiem tankującym) jest pokładowy radiotechniczny emiter/odbiornik znaczników i komend i który można wykorzystać we wstępnym podejściu. Chociaż do tego miejsca jego przydatność by się kończyła. bo resztę procedury faktycznie wykonuje się ręcznie. 

PS.
Ponieważ dyskusja zeszła na trochę inne tory, zatem mam nieśmiałą propozycję aby część postów przenieść do tego tematu postawionego niegdyś przez Kuscha, poświęconemu właśnie sprawom tankowania w powietrzu:

http://www.il2forum.pl/index.php/topic,5109.0.html

W sumie szkoda trochę zmarnować powyższe posty.